Dünya insanlıq tarixinin ən böyük və ən ciddi qərarından danışacam.

Abu Simbel II Ramzesin ən məşhur tikililərindən biridir və onun firon kimi gücünü və Misirin sərhədlərini qorumaq qabiliyyətini simvollaşdırır. Bu monumental məbəd cənubi Misirdə, Nubiyada, Nil çayı sahilində yerləşir. Məbəd II Ramzes tərəfindən əsasən Nubiya üzərində hakimiyyətini göstərmək və tanrılara hörmət etmək məqsədilə inşa edilmişdir.

Əsas xüsusiyyətləri:
1. Böyük Məbəd: Məbədin fasadında, qaya içində oyulmuş dörd nəhəng II Ramzes heykəli var. Hər biri təxminən 20 metr hündürlükdədir. Onlar Ramzesin gücünü və əzəmətini əks etdirir.

2. Kiçik Məbəd: Yaxınlıqda yerləşən kiçik məbəd Ramzesin sevimli həyat yoldaşı Nefertariyə və tanrıça Hathora həsr olunub. Bu, Misir tarixində nadir hallardan biridir ki, bir məbəd kraliçaya bu cür hörmətlə tikilib.

3. İşıq Möcüzəsi: Məbədin daxili elə bir şəkildə dizayn edilib ki, hər il iki dəfə (21 fevral və 21 oktyabr) günəş şüaları məbədin dərinliklərindəki müqəddəs otağa daxil olur və oradakı heykəlləri işıqlandırır. Bu, fironun doğum gününü və tacqoyma gününü qeyd etmək üçün hazırlanmış ola bilər.

Tarixi Mühafizə:
1960-cı illərdə Asuan bəndinin tikilməsi ilə Nil çayının su səviyyəsi artmağa başladı və məbəd su altında qalmaq təhlükəsi ilə üzləşdi. UNESCO-nun rəhbərliyi altında Abu Simbel 1964-1968-ci illərdə sökülüb və indiki yüksək mövqeyinə daşındı. Bu əməliyyat böyük mühəndislik uğuru kimi tarixə düşüb.

Bu gün Abu Simbel UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısındadır və Misirin ən mühüm turist məkanlarından biri hesab edilir.

1960-cı illərdə Misirdə Asuan Yüksək Bəndinin tikilməsi böyük miqyaslı bir layihə olaraq həyata keçirildi. Bu bəndin tikintisi Nil çayının axarını tənzimləmək, daşqınların qarşısını almaq, əkinçilik üçün su təmin etmək və elektrik enerjisi istehsalını artırmaq məqsədi daşıyırdı. Lakin bu nəhəng layihənin ciddi bir yan təsiri oldu: Nil çayı boyunca qədim məkanlar, o cümlədən Abu Simbel məbədləri, su altında qalma təhlükəsi ilə üzləşdi.

UNESCO-nun müdaxiləsi və qlobal səfərbərlik
Abu Simbelin xilası üçün qlobal səviyyədə böyük bir səfərbərlik başladı. 1960-cı ildə UNESCO, "Xilasetmə Kampaniyası" adlanan beynəlxalq təşəbbüsə liderlik etdi. Bu təşəbbüs çərçivəsində 50-dən çox ölkənin dəstəyi ilə böyük bir mühəndislik və arxeoloji əməliyyat həyata keçirildi.

Əməliyyatın gedişi
1. Məbədlərin parçalanması: Abu Simbel məbədləri (Böyük Məbəd və Kiçik Məbəd) orijinal yerlərində hissələrə bölündü. Qaya məbədləri 1042 böyük blok şəklində (hər biri təxminən 20 tondan çox çəkiyə malik idi) diqqətlə kəsildi. Bu proses qədim strukturlara zərər verməmək üçün son dərəcə ehtiyatla aparıldı.

2. Yeni yerin seçimi: Məbədlər suyun təhlükəsindən xilas olmaq üçün əvvəlki yerlərindən təxminən 65 metr yüksəkdə və 200 metr uzaqlıqda yeni bir mövqeyə köçürüldü. Bu yer orijinal landşafta bənzər şəkildə dizayn edilmişdi.

3. Montaj prosesi: Kəsilmiş bloklar yeni yerdə yenidən birləşdirildi. Məbədlərin orijinal formasını qorumaq üçün hissələr dəqiqliklə yerinə qoyuldu və hər hansı boşluqlar müasir texnologiya ilə dolduruldu.

4. Günəş möcüzəsinin qorunması: Məbədin yeni yeri və orientasiyası elə tənzimləndi ki, hər il günəş işığı əvvəlki kimi müqəddəs otağa düşsün. Bu, tarixi və astronomik dəqiqliyi qorumaq üçün mühüm addım idi.

Əhəmiyyəti
Abu Simbelin köçürülməsi tarixin ən böyük arxeoloji və mühəndislik nailiyyətlərindən biri kimi qəbul edilir. Bu əməliyyat həm qədim irsin qorunmasında beynəlxalq əməkdaşlığın əhəmiyyətini vurğuladı, həm də gələcək nəsillərə misilsiz bir nümunə oldu.

Bugünkü vəziyyət
Abu Simbel bu gün UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilib və hər il minlərlə turist tərəfindən ziyarət edilir. O, yalnız II Ramzesin gücünü deyil, həm də dünya birliyinin mədəni irsə göstərdiyi qayğının simvoluna çevrilib.